آبله میمونی چیست؟ علت، علائم و درمان آن
آبله میمونی یک بیماری نادر است که در اثر عفونت با ویروس آبله میمونی ایجاد می‌شود. ویروس آبله میمونی از خانواده ویروس‌هایی است که شامل ویروس واریولا (عامل آبله)، ویروس واکسینیا (مورد استفاده در واکسن آبله) و ویروس آبله گاوی است.
آبله میمونی اولین بار در سال ۱۹۵۸، در زمان شیوع بیماری شبیه به آبله در بین میمون‌هایی که برای تحقیق نگهداری می‌شدند، کشف شد، از این رو آبله میمونی نامگذاری شد. اولین مورد انسانی آبله میمونی در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو ثبت شد.
در سال ۲۰۱۷، شیوع آبله میمونی در نیجریه آغاز شد. وزیر بهداشت این کشور عنوان کرد که ویروس به ۱۱ ایالت گسترش یافته و ۷۴ نفر مشکوک به ابتلا هستند. تصور می‌شود این شیوع بزرگ در اثر طغیان رودخانه پدید آمده باشد، چرا که باعث شده بود تا حیوانات وحشی آلوده با انسان ارتباط نزدیک‌تری داشته باشند. در نتیجه، این یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان است که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود و شیوع می‌یابد.
در سپتامبر ۲۰۱۸، در انگلیس گزارش دادند که این ویروس سه نفر را، که به نیجریه سفر کرده بودند، به بیماری آبله میمونی مبتلا کرده است. از سال ۲۰۱۷، بیماری در نیجریه شیوع داشته است، ۸۹ فرد آلوده گزارش شدند و شش مورد مرگ دیده شد. احتمالا این سه بیمار انگلیسی هنگام بازدید از نیجریه در معرض ویروس قرار گرفته بودند.
نهایتاً در چند روز گذشته، یعنی ۶ خرداد ۱۴۰۰، یک دامپزشک ۵۳ ساله چینی در اثر این بیماری درگذشت. طبق گزارش‌ها، این دامپزشک چند ماه قبل دو میمون مرده را کالبدشکافی کرده بود و بعد از چند ماه به این بیماری دچار شد. بعد از آن دولت آمریکا اولین مورد مبتلا به آبله‌میمونی را ثبت کرد. این بیمار از نیجریه به تگزاس آمده بود. البته نشانه‌هایی از این بیماری در انگلیس هم دیده شده است.
یکی از بزرگ‌ترین ابهاماتی که در زمان انتشار اخبار مربوط به ابتلا به آبله میمونی در سراسر دنیا به وجود آمد، احتمال وجود ارتباط میان کووید ۱۹ و آبله میمونی است. به همین دلیل هم در پاسخ به این دغدغه باید بگوییم که این بیماری هیچ ارتباطی با ویروس کرونا ندارد و از خانواده ویروس‌های آبله‌ای است.
علائم آبله میمونی
علائم ابتلا به آبله میمونی، بی‌شباهت به علائمی که از آبله می‌دانید نیست، با این تفاوت که غالباً به شکل خفیف‌تری بروز پیدا می‌کند. از مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری، دانه‌های پوستی (راش) به همراه تاول در صورت، دست‌ها، پاها، دهان و اندام تناسلی است. از دیگر علائمی که نشان از ابتلا به این بیماری دارند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سردرد
- بروز بثورات پوستی
- تب
- بدن درد
- لرز
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی
این بیماری دارای دوره کمون ۵ تا ۲۱ روز است. دوره کمون از زمان شروع علائم تا بروز عفونت را شامل می‌شود. به همین دلیل نیز نمی‌توان علائم را به روزهای اول بیماری، خلاصه کرد. در کنار این نیز ناگفته نماند که آبله میمونی، غالباً بین ۲ تا ۴ هفته، بهبود پیدا خواهد کرد.
موارد شدید ابتلا به آبله میمونی با علائم به مراتب شدیدتر نیز معمولاً در میان افراد مبتلا به نقص ایمنی زمینه‌ای و یا در کودکان خردسال دیده می‌شود. خانم‌های باردار نیز از دیگر افرادی هستند که در معرض ابتلا به آبله میمونی شدید قرار دارند.
دوره نهفتگی بیماری آبله میمون (از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم بیماری) 5 تا 10 روز است. تا زمانی که کسی نشانه‌های بالا را دارد می‌تواند بیماری را به دیگران منتقل کند.
این بیماری به راحتی بین افراد سرایت نمی‌کند اما با ارتباط مستقیم با فرد مبتلا، ممکن است افراد سالم هم به آن مبتلا شوند.
از جمله راه‌های انتقال بیماری می‌توان به تماس با دانه‌های پوستی، مایعات بدنی، آب دهان و قطرک‌های تنفسی(تماس رو در روی طولانی)، تماس فرد با لوازم شخصی فرد مبتلا مانند حوله یا روتختی و آمیزش جنسی اشاره کرد.
ابله میمونی یک بیماری به اصطلاح “خود محدودشونده” است؛ به این معنا که علائم آن به طور خودبه‌خودی معمولاً ظرف 2 تا 3 هفته از بین می‌رود. به نقل از «theconversation» معمولاً برای درمان این بیماری نیاز به داروی مشخصی نیاز ندارد. از آنجایی که آبله میمونی، معمولاً علائم خفیفی دارد، بعد از گذشت دوره مشخص خود و بدون نیاز به درمان، بهبود می‌یابد. با این حال، واکسن‌هایی نیز وجود دارند که می‌توانند ابتلا به این بیماری را کنترل کنند و آن را کاهش دهند.
تا به حال در بزرگ‌ترین شیوع شناخته‌شده از این بیماری که در سال ۲۰۱۷ در نیجریه آغاز شد، تنها ۷ نفر جان خود را از دست داده‌اند و حداقل ۴ نفر از آن‌ها دچار ضعف در سیستم ایمنی بوده‌اند. به همین دلیل نیز می‌توان گفت که این بیماری غالباً کشنده نیست، به ویژه در افرادی که از سیستم ایمنی سالمی برخوردارند.
